Đền Mẫu Âu Cơ thuộc xã Hiền Lương ( Hạ Hoà, Phú Thọ ). Là một công trình lịch sử văn hoá đặc biệt, là biểu tượng của tinh thần yêu nước và truyền thống đại đoàn kết dân tộc.
Lịch sử
Lạc Long Quân con của Kinh Dương Vương kết duyên với Âu Cơ là con gái của Đế Lai ở động Lăng Dương ( nay là huyện Thanh Thủy , Phú Thọ ). Tương truyền rằng Âu Cơ trở dạ hạ sinh được một bọc trăm trứng nở thành một trăm người con. Khi các con lớn lên Lạc Long Quân nói với Âu Cơ “ Ta là giống Rồng, nàng là giống Tiên, thuỷ hoả khó mà hoà hợp … bèn chia 50 người con theo mẹ lên núi, 50 người con theo cha xuống biển để lưu truyền đựơc lâu dài, về sau tất cả các con đều hoá thần ”. Trong 50 người con theo mẹ thì người con cả lên nối ngôi vua, tự hiệu Hùng Vương đời thứ nhất, đặt tên là nước Văn Lang, định đô ở Phong Châu, truyền 18 đời vua Hùng, trị vì đất nước trong 2621 năm ( Từ năm Nhâm Tuất 2879 đến năm 258 TCN ) trở thành tổ tiên của các tộc người, dòng họ Việt Nam ngày nay.
Mẹ Âu Cơ cùng các con đi đến đâu cũng dạy dân cấy lúa trồng dâu, nuôi tằm dệt vải, làm kế sinh nhai nên rất được lòng dân, Trên con đường dài muôn dặm đó, một ngày nọ. Người đến trang Hiền Lương, quận Hạ Hoa, trấn Sơn Tây, thấy phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, đất đai trù phú, màu mỡ, có hồ nước trong xanh bát ngát, dòng sông cá chim muông thú dồi dào. Người cho khai hoang lập ấp, dạy dân làm nghề nông nuôi sống bản thân. Sau này, nhân dân trong vùng để tỏ lòng biết ơn công lao to lớn của bà với toàn thể dân tộc Việt Nam, đã dựng lên một ngôi đền thờ phụng, đời đời hương khói tưởng nhớ người mẹ vĩ đại ( Đền Mẫu Âu Cơ là một công trình nghệ thuật kiến trúc với các kết cấu kiến trúc đền chùa cổ, các pho tượng quý Âu Cơ, tượng Đức Ông, các bức chạm quý và nhiều cổ vật là vô giá )
Lễ Hội
Hàng năm vào ngày tiên giáng mùng 7 tháng giêng, người dân trong vùng có tổ chức lễ hội tại đền Mẫu Âu Cơ.
Mùng bảy trong tiết tháng Giêng
Dân Hiền lễ tế trống chiêng vang trời
Lễ hội có vào sáng sớm mồng 7 tháng giêng tổ chức lễ tế Thành Hoàng ở Đình, đây là đội tế toàn nam giới; Đến giờ Thìn ( từ 7 đến 9 giờ ) đoàn rước kiệu từ Đình Đức Ông vào đến sân Đền, phường Bát âm chỉ dùng đàn, sáo, nhị, trống, phách….Lễ vật dâng Mẫu bao gồm : 100 bánh ngọt, 100 phẩm oản,cỗ chay, ngũ quả, tiền giấy ngũ sắc…Đội tế nữ gồm 12 cô gái thanh tân có nhan sắc và học vấn, mặc áo dài với các mầu sặc sỡ và tế theo nghi lễ truyền thống. Lễ hội diễn ra trong 3 ngày liên tục từ mùng 7-9 tháng Giêng. Ngoài đền diễn ra các trò chơi dân tộc như đu tiên, cờ người, chọi gà, tổ tôm… Ngày thứ ba là lễ rước kiệu từ đền trở về đình để kết thúc lẽ hội chào mừng Tiên giáng.
Xem thêm :
